Mùa thanh trà năm ấy...

Góc ngã tư Điện Biên Phủ - Phạm Ngọc Thạch một chiều tháng Tư, ánh nắng xiên chéo trên những giỏ thanh trà vàng óng được buộc khéo léo treo trên chiếc xe đạp cũ, thoảng hương dịu nhẹ giữa dòng người hối hả. Người qua đường có thể lướt qua nhanh nhưng tôi thì dừng lại... Tôi đứng nhìn mà trong lòng dậy lên cảm giác rất cũ. Là nhớ cậu, nhớ người bạn thân từng học cùng tôi thời sinh viên Kiến trúc, người đã rời xa cuộc đời này ba năm trước.

Ngày đó, cứ mỗi mùa thanh trà về, cậu lại chở tôi đi ngang đoạn đường này. Chúng tôi sẽ dừng lại mua một chùm, không phải vì thèm ăn, mà vì cậu bảo: “Treo lên bàn học cho thơm, để có cảm giác mình đang sống chậm lại một chút.” Tôi từng nghĩ cậu nói đùa. Nhưng giờ thì tôi hiểu, có những điều bé nhỏ lại giữ trong mình những ký ức lớn lao.

Tôi đã đi qua ba mùa thanh trà không có cậu. Mỗi lần nhìn những chùm quả tròn trịa, vàng cam như nắng chiều Sài Gòn, tôi lại thấy như cậu vẫn còn đâu đó, đứng giữa ngã tư, tay cầm máy ảnh, cười tít mắt: “Chụp đi, mùa này là mùa đẹp nhất trong năm đó.”

Không rầm rộ như mùa xoài, mùa mận, thanh trà về lặng lẽ nhưng đủ để người tinh ý nhận ra Sài Gòn đang vào một đoạn giao mùa rất đẹp.

Không rầm rộ như mùa xoài, mùa mận, thanh trà về lặng lẽ nhưng đủ để người tinh ý nhận ra Sài Gòn đang vào một đoạn giao mùa rất đẹp. Mùa đến chỉ kéo dài mấy tuần, từ khoảng tháng 3 đến tháng 5, khi thời tiết bắt đầu vào hè, những chùm quả vàng căng mọng xuất hiện khắp các góc phố. Mùi thơm thoảng nhẹ, không nồng nhưng lạ lắm, cứ ám vào ký ức. Quả thanh trà nhỏ tròn, vỏ bóng, mọng nước, vị ngọt dịu pha chút chua thanh, không chỉ là món quà của thiên nhiên mà còn là một phần dấu yêu của nhiều người thành thị. Quả thanh trà có thể dùng để ăn tươi, làm siro hoặc phơi khô để pha trà.

Quen thuộc hơn cả là hình ảnh những chiếc xe đạp cũ, treo đầy chùm thanh trà vàng ươm, len lỏi khắp những con phố, ghé vào hẻm nhỏ. Những chùm quả được buộc khéo léo thành từng vòng tròn, màu vàng cam rực rỡ như điểm xuyết cho bức tranh đô thị mùa nắng. Người bán gọi mời bằng nụ cười, người mua ít khi mua từng quả mà thường mua chùm như mua cả ký ức gói khém trong mùi hương của thời gian. Họ cũng chẳng bao giờ mặc cả khi mua thanh trà, coi đó như một sự trân trọng dành cho chút gì vừa đẹp vừa mong manh.

Năm nay, mùa thanh trà lại về. Trên tay người bán rong, trên chiếc xe đạp cũ kỹ hay trong giỏ hoa quả đầu đường, đâu đó lại có người dừng lại thật lâu trước những chùm quả vàng nhỏ xinh ấy, như tôi từng đứng đây, từng nhớ về mùa thanh trà năm ấy...

Mùa thanh trà chỉ kéo dài mấy tuần, từ khoảng tháng 3 đến tháng 5, khi thời tiết bắt đầu vào hè, những chùm quả vàng căng mọng xuất hiện khắp các góc phố.