Nằm trên đồi Bà Nài, cách trung tâm thành phố Phan Thiết 7 km về hướng Đông-Bắc, tháp Chăm Po Sah Inư (còn gọi là tháp Chăm Phố Hài) là một nhóm di tích đền tháp Chăm còn tương đối nguyên vẹn của vương quốc Champa xưa.
Khu đền tháp này được người Chăm xây dựng từ cuối thế kỷ 8, đầu thế kỷ 9, trong giai đoạn phong cách Hoà Lai.
Nhóm tháp gồm 3 tháp: Tháp chính A hơi chếch về phía Nam, hai tháp phụ là B hơi chếch về phía Bắc và C chếch về hướng Đông cạnh tháp A.
Tháp chính A cao 15 mét, cạnh đáy mỗi bề gần 20 mét, có một cửa chính dài, hướng về phía Đông, có 3 cửa giả ở các hướng Bắc, Tây, Nam. Trên vòm cuốn ở hướng Tây hiện còn những dãy chạm khắc dày đặc với những bông hoa và hình tượng kỳ lạ. Tháp có 4 tầng, càng lên cao càng thu nhỏ lại và bớt đi những yếu tố kiến trúc của tầng dưới. Trên đỉnh tháp có 4 cửa sổ hình tam giác hướng về 4 phía, bên ngoài xây bít kín, dưới mỗi cửa sổ gạch có 4 lỗ lớn để thông gió ra ngoài.
Trong lòng ngôi tháp chính vẫn còn bệ thờ Linga – Yoni biểu tượng của thần Shiva bằng đá xanh đen đến nay vẫn còn nguyên vẹn, là biểu trưng cho sự tồn tại và sinh sôi nảy nở của dân tộc Chăm.
Tháp B cao khoảng 12 mét, về cơ bản hình dáng kiến trúc giống tháp A nhưng đơn giản hơn. Từ thế kỷ 19 trở về trước trong tháp có thờ bò thần Namdin nhưng sau đó không còn.
Tháp C hiện chỉ còn lại một phần tháp với chiều cao hơn 4 mét, kiến trúc và trang trí nghệ thuật bên ngoài đã bị thời gian bào mòn chỉ còn lại một số đường nét gốc.
Năm 1992-1995, những cuộc khai quật khảo cổ tại nơi này đã phát hiện ra nhiều nền móng của những ngôi đền bị sụp đổ và bị vùi lấp hàng trăm năm nay, cùng với gạch ngói và một số hiện vật trong lòng các đền tháp có niên đại từ thế kỷ 15.
Tuy chỉ có kích thước vừa và nhỏ, nhưng tháp Po Sah Inư chắt lọc được những tinh hoa kỹ thuật kiến trúc và nghệ thuật trang trí của người Chăm xưa.
Không chỉ là một chốn linh thiêng với người dân địa phương, tháp Po Sah Inư cũng là nơi ngư dân những vùng lân cận đến cầu cho những chuyến đi biển của mình được bình yên.
Theo TRI THỨC & CUỘC SỐNG
Tin tức khác
