1. Khoảng cách trồng cây quất
Hàng x hàng: 100 cm x 100 cm
Cây x cây: 100 cm x 100 cm
Tuỳ theo quy mô diện tích và địa hình đất mà có thiết kế vườn trồng quất một cách phù hợp. Đối với những đất bằng hoặc có độ dốc dưới 50 bố trí theo kiểu hình vuông, hình chữ nhật hoặc hình tam giác (kiểu hình nanh sấu).
Trồng cây theo kiểu hình vuông hoặc hình chữ nhật dễ thiết kế, song mật độ cây trên đơn vị diện tích ít hơn trồng kiểu nanh sấu, mặc dù khoảng cách hàng, khoảng cách cây đều giống nhau.
Công thức tính mật độ trồng như sau:
Số lượng cây (n) = Diện tích (m2)/(Khoảng cách hàng x khoảng cách cây)
Trồng theo kiểu tam giác (nanh sấu)
Số lượng cây (n) = Diện tích (m2)/(Khoảng cách hàng x khoảng cách cây x 0,86)
Trong đó: k là hệ số = 0,86
Ví dụ: Nên bố trí hàng cách hàng 1 m, cây cách cây 1 m thì:
1ha trồng theo kiểu chữ nhật sẽ được
n = 10.000/1 x 1 = 10.000 cây
1ha trồng theo kiểu tam giác (nanh sấu) sẽ được:
N = 10.000/(1 x 1 x 0,86) = 11.627 cây
+ Thời vụ tốt nhất vào tháng 2 - 3 dương lịch (vụ Xuân).
+ Có thể trồng vào tháng 8 - 9 (khi đã lập thu).
+ Các tỉnh miền Trung và miền Nam có thể trồng vào đầu hoặc cuối mùa mưa.
3.1. Các bước trong quy trình kỹ thuật trồng quất (tắc) cảnh
Bước 1: Đào một hố nhỏ chính giữa
- Hố được đào với kích thước: rộng 15 – 20 cm, sâu 20 – 30 cm để đặt cây giống xuống chính giữa hố.
Đào hố trồng cây
Bước 2: Bóc túi bầu nylon
- Đặt cây giống nằm dọc trên tay thuận của người trồng, sau đó dùng tay còn lại bóc bỏ túi bầu, đặt cây vào chính giữa hố.
Bóc bỏ túi bầu nylon
Bước 3: Lấp đất
- Sau khi đặt cây xuống hố, tiến hành lấp đất.
- Dùng cuốc, xẻng vun đất bốn xung quanh gốc cây, dùng tay ấn nhẹ đất phía xung quanh bầu cây làm cho cây không bị đổ khi tưới nước. Lấp đất cao đến phần cổ rễ của cây giống.
Lấp đất cho cây mới trồng
Bước 4: Cắm cọc chống đổ
- Đối với cây quất cảnh, sau khi trồng xong chúng ta phải tiến hành chống cọc cho cây khỏi bị đổ. Việc chống cọc phải được tiến hành ngay sau khi trồng.
Cắm cọc chống đổ cho cây quất (tắc) cảnh
Bước 5: Tủ gốc cho cây quất (tắc) cảnh
- Sau khi trồng nên tiến hành tủ gốc để giữ ẩm cho cây.
- Vật liệu giữ ẩm gồm: Rơm, rạ, cỏ mục...
Tủ gốc cho cây quất (tắc) cảnh
4.2. Tưới, tiêu nước cho cây quất (tắc) cảnh
- Cây quất (tắc) cảnh ngay sau khi trồng phải được tiến hành tưới nước ngay, nhằm cho cây nhanh chóng phục hồi và phát triển.
Chú ý: Phải thường xuyên giữ ẩm cho vườn quất (tắc) trong khoảng 60 – 70% trong thời gian 3 – 4 tháng sau khi trồng.
Tưới nước cho cây quất (tắc) cảnh ngay sau trồng
- Đối với một số vườn bị ngập úng chúng ta phải đào rãnh thoát nước trong những ngày mưa, tránh hiện tượng để nước ngập úng 24 tiếng sẽ làm rễ quất bị thối gây ảnh hưởng đến quá trình phát triển, thậm trí sẽ làm cây bị chết do rễ ngập nước quá lâu.
Nước: Thiếu nước có ảnh hưởng rõ rệt đến quá trình sinh hóa và sinh lý của cây quất cảnh. Nếu độ ẩm đất thấp, quá trình vận chuyển nước giảm, do đó làm suy yếu khả năng giữ nước và chứa nước. Sự thiếu nước thường làm giảm sự phát triển sinh dưỡng và sinh thực, quang hợp, hô hấp, hấp thu ion và trao đổi chất. Nó còn có thể làm cho cây trở nên mẫn cảm với côn trùng và bệnh hại. Khô hạn xảy ra trước khi ra hoa có thể làm chậm ra hoa, làm giảm sự phát triển của cây. Thiếu nước xảy ra trong quá trình phát triển quả (trái) sẽ làm giảm năng suất và chất lượng quả. Để tránh hiện tượng này, nên đảm bảo tưới đủ nước cho cây trong quá trình tạo quả. Ngoài ra, thiếu nước trái nhỏ và mềm so với bình thường, hàm lượng các chất dinh dưỡng chứa trong trái như đường, khoáng chất, vitamin cũng sẽ bị thấp đi, làm quả nhanh bị rụng khi chín. Cây quất cảnh là cây ưa ẩm trung bình, đòi hỏi tương đối nhiều nước trong giai đoạn ra hoa tạo quả. Tưới nước hợp lý có thể là yếu tố quyết định năng suất cao và chất lượng tốt. Những đất có đủ chất hữu cơ thường có khả năng giữ nước lớn và không cần phải tưới nước thường xuyên. Đất nhẹ cần tưới thường xuyên hơn, nhưng mỗi lần tưới ít hơn. Tuy nhiên, cần chú ý thừa nước sẽ làm rễ bị hư thối, cây quất sẽ bị vàng và còi cọc.
5.1. Xác định nguồn nước tưới
- Đối với cây quất cảnh (tắc) giai đoạn ra hoa tạo quả nếu thiếu nước cây ra hoa ít, khả năng thụ phấn thụ tinh kém dẫn đến khả năng đậu quả thấp, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng quả.
- Nguồn nước tưới cho vườn quất cảnh được lấy từ sông, suối, ao hồ, giếng... Nguồn nước này phải đảm bảo yêu cầu không nhiễm khuẩn, xa khu công nghiệp...
5.2. Xác định thời điểm tưới
Và người xưa có câu: nhất nước nhì phân tam cần tứ giống quả không sai với việc nuôi trồng chăm sóc cây quất cảnh? Việc tưới nước đúng cách và đủ đã đảm bảo cho bạn 90% sự thành công và cây cho năng suất và phẩm chất tốt.
Làm thế nào để ta điều chỉnh quá trình tưới nước được chính xác?
Thứ nhất quan sát tình hình sinh trưởng của cây để xác định thời điểm tưới cho phù hợp. Nếu cây bị còi cọc thì chúng ta nên tưới nước thường xuyên 2 ngày/1 lần giúp cho cây dễ dàng hấp thu và vận chuyển chất dinh dưỡng được thuận lợi nhất.
Thứ hai căn cứ vào thời điểm trong ngày để tưới nước cho phù hợp, đối với cây trồng nói chung và cây quất cảnh nói riêng thời điểm tưới phù hợp nhất trong ngày đó là vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát.
Thứ ba căn cứ vào giai đoạn sinh trưởng của cây quất cảnh. Giai đoạn ra hoa tạo quả là hai giai đoạn cây quất cần nước nhất, nếu trong giai đoạn ra hoa tạo quả cây quất bị thiếu nước thì quả quất sẽ bị teo, nhỏ và sảy ra hiện rụng quả hàng loạt.
Thứ tư không nên tưới cây trong thời gian buổi trưa khi trời nắng to; cố gắng làm cho thời gian tưới nước chính vào buổi sáng để cây quất cảnh cũng như việc tưới nước trước sức nóng của ngày.
Thứ năm cây cần được kiểm tra thường xuyên (ít nhất trên một cơ sở hàng ngày), vì vậy nước được yêu cầu cho cây qua quan sát quá trình sinh trưởng và phát triển của cây cũng như thời tiết, độ ẩm trong đất để chúng ta tiến hành tưới một cách hợp lý và hiệu quả nhất.
5.3. Phương pháp tưới
a. Tưới rãnh
Đây là phương pháp tưới để nước chảy theo các rãnh được thiết kế giữa các hàng cây. Nước được thấm dần vào đất và cung cấp cho cây trồng.
*Ưu điểm: Tiết kiệm và chủ động được nước tưới cho vườn cây, lớp đất mặt vẫn tơi xốp, không bị dí chặt, kết cấu đất vẫn giữ vững, đất không bị bào mòn, chất dinh dưỡng không bị rửa trôi. Đây là phương pháp tưới thông dụng thường được bà con tưới cho nhiều vùng trồng quất có nguồn nước tưới dồi dào.
*Nhược điểm: Chỉ áp dụng được với nơi có địa hình tương đối bằng phẳng (độ dốc <50). Lãng phí một phần nước ở cuối rãnh tưới. Gặp khó khăn trong việc vận chuyển công cụ sản xuất qua rãnh. Phải chi phí khá lớn nhân công và thời gian cho việc cải tạo các rãnh nước.
b. Tưới phun
Đây là phương pháp tưới bằng cách phun nước từ dưới mặt đất lên tán cây qua hệ thống máy bơm, ống dẫn nước với các vòi phun cố định, tự động xoay được với góc 360, được đặt cao khỏi mặt đất 0,5 - 1,0m dùng để tưới vào những ngày nắng nóng oi bức (phun vào 16 – 18 giờ chiều) để tăng ẩm độ không khí, giảm độ nóng cho quả, cho cây, chống hiện tượng rụng quả do thời tiết khắc nghiệt.
*Ưu điểm: Tiết kiệm nước. Đất không bị dí chặt, giữ nguyên hiện trạng kết cấu đất, đất không bị bào mòn, phân bón không bị rửa trôi.
*Nhược điểm: Chi phí đầu tư ban đầu lớn. Chỉ áp dụng được đối với các loại đất có độ xốp cần thiết cho nước thấm qua dễ dàng (như các loại đất có độ xốp lớn, đất than bùn).
Tưới nước cho cây quất (tắc) giai đoạn ra hoa tạo quả
Đối với cây quất, sau khi gom về phải vặt quả, tỉa lá, tiếp nước cho cây, sau đó mới hạ đất. Cùng với đó cần phải thường xuyên tưới nước, bón phân khoáng. Việc tạo thế, tạo tán, cắt tỉa phải dùng dao, kéo chuyên dùng, tiến hành vào những ngày nắng ráo.
- Mỗi ngày dùng bình bơm nhỏ, loại có dung tích 0,5 - 1,5 lít phun hoặc dùng tay rẩy nước sạch lên tán lá 1 - 2 lần, tưới đủ ẩm cho gốc quất, đảm bảo lá vẫn tươi và rụng ít sau đợt chơi tết.
- Trước khi trồng lại 10 ngày. Dùng sản phẩm siêu ra rễ hoặc nước tăng trưởng Vườn sinh thái; A-H502; Orgamin pha với nước sạch, nồng độ theo hướng dẫn trên bao bì sản phẩm, phun ướt đẫm tán lá, tưới ướt đẫm gốc cây. Sau 10 ngày xử lý, bộ rễ cây quất đã được phát động, các rễ mới được hình thành. Dùng tay vặt 1/2 đến 2/3 số lá trên cây, tiến hành trồng, tưới ẩm như những cây quất giống bình thường. Quất nên trồng nơi đất thịt nhẹ, thịt trung bình để khi đánh bầu có độ liên kết tốt, không bị vỡ.
- Chăm sóc: Khoảng 5 - 7 ngày, người trồng cần xới xáo quanh gốc (cách gốc 30 cm) cho đất tơi xốp và tưới hoặc bón phân khoáng (mỗi gốc bón 0,5 - 1 kg NPK (12:5:10) cách gốc 30 cm cho quất nhanh phát triển cành lá, có thể tưới, bón thêm nước hoặc phân chuồng hoai mục cho quất tốt bền và giảm sâu, bệnh hại.
- Dùng phân hữu cơ vi lượng PTS9 bón thay phân chuồng kết hợp với nước tăng trưởng Vườn sinh thái phun lướt qua (nồng độ 5ml/15 lít nước khi lá non nhiều và 5ml/10 lít nước khi lá già, lá bánh tẻ) khoảng 15 - 20 ngày/lần, lá quất dày, xanh, quả to, mập chín màu sắc tươi đẹp lâu rụng, cây quất khoẻ mạnh chống lại sâu, bệnh hại tốt.
- Tạo tán, tạo thế: Có thể tạo thế mới hay duy trì thế sẵn có đã tạo từ năm trước. Người tạo tán, tạo thế phải tìm hiểu qua tài liệu, thực tế sản xuất, nắm được hình dạng cơ bản của từng loại thế thì mới thành công.
Nguồn: Giáo trình cây quất cảnh - Bộ NN&PTNT
Tin tức khác
