Hai năm trở lại đây, thị hiếu người chơi lan có rất nhiều sự thay đổi tích cực. Từ xu hướng gần như toàn bộ người sưu tầm lan chỉ mong muốn sưu tầm lan được khai thác trên rừng, dần dần chuyển sang sưu tầm giống lan từ ươn keiki và lan gieo hạt. Thị hiếu này đã giúp rất nhiều người làm kinh tế tốt cũng như giúp người chơi sưu tầm được rất nhiều các giống lan đẹp với mức giá hợp lý. Đặc biệt, việc ươm keiki và gieo hạt lan đã giúp cho ngành lan nước ta có được sự chọn lọc các giống đẹp và có chất lượng cao đem đi nhân giống, góp phần nâng cao "tầm" của ngành lan Việt Nam.
Qua các chủ đề trước, tôi đã đề cập về kỹ thuật ươm keiki và chăm sóc lan ươm keiki. Chủ đề này sẽ giúp mọi người không còn nghi ngại gì nữa khi sưu tầm lan được gieo từ hạt trong phòng gieo hạt, sau đó được ra chai và trồng vào trong cốc.
Trên thị trường Việt Nam có rất nhiều giống lan gieo hạt với đủ các chi lan, chủ đề này tôi xin phép được đi sâu vào lan giả hạc (phi điệp) gieo hạt. Hiện có nhiều giống giả hạc nổi tiếng và có chất lượng tốt được gieo từ hạt như Châu Như, Hiển Oanh (HO), 5 Cánh Trắng Phú Thọ, Nù Tam Bố Di Linh, Lưỡi đỏ Ta Li Di Linh, Nù Ta Li Di Linh, Ám Bắc Kạn, Xanh Sạch Thái Nguyên...
Trồng và chăm sóc lan gieo hạt thực tế rất đơn giản. Bạn hãy đặt mua những "cốc" với những cây lan gieo hạt đã được ra chai khoảng 6 tháng trở lên, mỗi cốc chỉ nên có 1 cây là tốt nhất. Một cốc với 1 bụi lan khoảng 3-6 cây, nhìn có vẻ lợi về số cây nhưng thực tế ra lại không có tương lai vì sau này mầm non rất yếu ớt và bụi lan đó khó chăm sóc hơn nhiều.
Thường thường, lan gieo hạt sau khi ra chai sẽ được trồng vào cốc đường kính 3cm với giá thể là dớn trắng chile. Bạn hãy chọn những cây có bộ rễ nhiều và còn khỏe mạnh. Tiếp theo chúng ta nên sang từ cốc nhỏ sang chậu lớn. Đường kính chậu từ 12 - 18cm là hợp lý.
Giá thể là vỏ thông vụn, kích thước bằng bóng tay út hoặc dớn sợi vụn hoặc dớn cù lần vụn. Bạn cần phải ngâm giá thể và rửa giá thể qua nhiều lần nước lã cho thật sạch, nếu cẩn thận hơn, bạn có thể ngâm vôi giá thể 1 tiếng, sau đó rửa lại thật sạch hoặc luộc giá thể với nước sôi nhằm tiêu diệt mầm bệnh và côn trùng. Nếu đáy chậu có nhiều lỗ lớn, bạn có thể dùng 1 lớp xốp đặt dưới đáy để giá thể chính không bị lọt ra. Dĩ nhiên, nếu có điều kiện, bạn có thể dùng vỏ thông cỡ lớn 2cm đặt dưới cùng của chậu.
Tiếp theo, bạn nhẹ nhàng đẩy cục dớn chile trong cốc ra, nhẹ nhàng để không làm đứt và tổn thương bộ rễ của lan giống. Sau đó đặt vào giữa chậu lớn và rải giá thể xung quanh.
Bước tiếp theo là mang ra giàn lan, nếu có nhà nilon che mưa được thì càng yên tâm hơn, nếu không che mưa thì lan dễ bị thối nhũn hoặc nấn chết nhanh hoặc đốm lá hơn. Chế độ tưới nước 1 ngày 1 - 2 lần vào buổi sáng và đầu giờ chiều.
Một tuần sau khi sang chậu lớn, bạn có thể bón phân tan chậm 13.11.11me của Nhật hoặc 20.10.10te của Hàn Quốc hoặc phân trùn quế, phân Dynamic, phân dơi... Năm ngày đến 10 ngày phun phân kích rễ 1 lần.
Ví dụ Chế phẩm Hùng Nguyễn, B1, N3M, Terasorb4, siêu lân 10.55.10te. Mỗi tháng phun trung vi lượng 1 lần, ví dụ Cambi Nhật. Ngoài ra, bạn có thể phun Super Thrive, siêu mập keiki, Rootplex... mỗi tháng 1 đến 2 lần tùy điều kiện cho phép. Phòng bệnh với nano bạc hoặc nano kito mỗi tháng 2 lần.
Phòng côn trùng nhện đỏ, bọ trĩ, rệp, cuốn chiếu với thuốc nhúng mùng và một số loại thuốc thông dụng bán tại các cửa hàng thuốc BVTV như Pesieu, Fendona, Movento, Yamida... mỗi tháng 1 lần. Và một điều đặc biệt phải lưu ý, đó là diệt sên và nhớt, vì đây là những loại động vật có thể gây thiệt hại kinh tế nghiêm trọng. Có rất nhiều các loại bả sên và thuốc diệt sên trên thị trường, các bạn hãy lưu ý.
Trải nghiệm quá trình chăm sóc những cây lan be bé từ khi nảy mầm đến khi nở hoa là một quá trình hạnh phúc. Hạnh phúc là một hành trình, mỗi ngày đều thấy cuộc sống thú vị thì sẽ có một đời viên mãn!. (Bài đã đăng trên Tạp chí Việt Nam Hương sắc số 317 tháng 2 năm 2020)
Nguyễn Ngọc Hà
Tin tức khác
