Kỹ thuật trồng cây và chăm sóc hoa mẫu đơn phức tạp hơn các loại cây, hoa cảnh khác vì mẫu đơn khá nhạy cảm với một số điều kiện thời tiết. Mẫu đơn (Chinese Peony) có tên khoa là Paeonia thuộc họ Paeoniaceae. Có nguồn gốc xuất xứ từ miền nam châu Âu, châu Á, phía Tây Bắc Á và được phát hiện cách đây 4000 năm. Hoa mẫu đơn được Trung Quốc chọn làm quốc hoa và được mệnh danh là “vua của những loài hoa”.
Hoa Mẫu đơn là loại cây mọc bụi nhưng lại có kỹ thuật trồng không mấy dễ dàng. Hoa có chiều cao từ 1 tới 2 mét có những cây cao lên tới 3 m, chúng có đặc điểm là phân nhiều nhánh, bản lá rộng, mọc đối thẳng đứng, hình trứng tròn, đầu lá có khía, cuống dài. Hoa mẫu đơn có từ 5 tới 6 cánh, bộ phận nhụy đực biến thành cánh hoa và trở thành cánh kép có tới 3 đến 4 tầng, hoa có nhiều màu sắc như trắng, vàng, hồng, đỏ, tím, xanh, đen, lam…
Đặc điểm sinh trưởng
Mẫu đơn là loài cây ưa sáng, không sống được trong tình trạng bóng râm, sợ úng, chịu hạn chịu rét tốt. Thích hợp với đất màu mỡ, mềm, thoát nước, không thích hợp với đất nhiễm mặn. Hoa Mẫu Đơn thích hợp với đất giàu chất dinh dưỡng, thoát nước tốt và tơi xốp, thoáng khí và tốt nhất là đất hơi đất chua (thường pH 6,5-7,0). Không nên trồng cây hoa Mẫu Đơn vào khu vực đất sét hoặc đất cát.
Mẫu đơn rất mẫn cảm với nhiệt độ, cả nhiệt độ của đất. Hoa mẫu đơn thích hợp với địa thế cao ráo, tầng đất sâu dày, thoát nước tốt, rất sợ úng nước, nhất là vào mùa hè, mưa to nuớc không thoát hết, làm nóng chết rễ, cho dù thời gian ngập úng ngắn, cũng đều có hại với hoa mẫu đơn.
Thời vụ trồng
Tùy từng nơi mà bắt đầu trồng từ tháng 8 đến tháng 12, nhưng tốt nhất là tháng 9, 10, thường là cuối thu, đầu đông là được. Thời điểm này là tốt nhất để cây phát triển mà không lo nhiệt độ cao hoặc quá thấp ảnh hưởng tới sự sinh trưởng của cây.
Cách trồng
-Trồng bằng hạt:
Mẫu đơn có thể nhân giống bằng cách gieo hạt tuy nhiên cách này lâu và tốn công. Nếu trồng bằng hạt, cần chọn những hạt mẩy, sáng màu để trồng. Nên trồng vào lập thu, vì nếu trồng quá muộn, hạt mẫu đơn gặp không khí lạnh sẽ khó nảy mầm, ra rễ.
Cuốc tơi đất nơi trồng khoảng 5cm, gieo cách nhau khoảng 1 gang tay. Đất trồng nên lót 1 lớp phân lót. Nếu hạt nảy mầm thành công, xuân năm sau có thể lên thành cây con, 2-3 năm sau có thể ra hoa. Khi đã lên cây, có thể bón thúc 1 phần phân, tốt nhất hòa nước để tưới, không nên bón nhiều nước quá, chỉ cần đất không quá khô là được.
-Trồng bằng gốc:
Khi tách cây ta thường chọn cây sống 4-5 năm. Trước hết đào tất cả cây lên, bỏ vào nơi râm mát 1 ngày, dùng dao cắt các chồi, mỗi cây cắt 3-5 chồi. Sau đó cắt rễ to, bôi sunphat đồng 1%, để nơi râm mát 1-2 ngày mới trồng.
Lúc trồng đào hố sâu 20-30cm, không nên vượt quá độ sâu của rễ cây củ. Khi trồng cần chú ý để rễ trải rộng, phân bố đều trong hố. Sau khi trồng nén đất nhẹ, sau đó 1 tháng không tưới nước, càng không nên tưới phân. Muốn trồng cây mẫu đơn vào chậu ta cần chọn chậu sành có kích thước 30cm, sâu 60-70cm. Mùa trồng chậu là tháng 9-10.
Cách chăm sóc
Cây hoa mẫu đơn cần được bón phân. Cần phải nắm vững những đợt tưới nước phân: đợt thứ nhất vào thời kỳ nảy chồi xuân; đợt thứ hai trước khi ra hoa 1 tháng, đợt thứ 3 sau khi ra hoa tưới trong vòng nửa tháng, lượng bón lúc này phải nhiều và tùy theo khả năng hoa tốt hay xấu.
Ba đợt đầu cần bón phân N, P, K, đợt thứ tư vào mùa đông có thể bón phân hữu cơ để cải thiện kết cấu đất. Phân bón thường xuyên có thể là khô dầu, phân chuồng, tùy điều kiện mà có thể chọn lựa.
Mùa xuân ấm áp cần xới đất làm cỏ, sau mỗi lần mưa phải xới đất, nhổ cỏ. Mẫu đơn không chịu nhiệt độ cao, mùa hè cần có biện pháp giảm nhiệt độ bằng cách làm mái che, nhưng không nên che hết ánh sáng, buổi tối dỡ ra. Như vậy mới đề phòng rụng lá.
Nếu trồng bằng gốc, 1 năm sau có thể có hoa, trồng bằng hạt thì 2-3 năm mới có hoa. Cây hoa Mẫu Đơn chưa trưởng thành cần nhiều nước, thời điểm tưới nước tốt nhất cho hoa Mẫu Đơn là buổi sáng sớm ( 7 – 9h sáng) và tưới thêm một lần vào buổi chiều nếu đất khô. Sau khi cây trưởng thành (lớn hơn 1 năm tuổi) cây hoa Mẫu Đơn cần lượng nước ít hơn ( 1 – 2 ngày mới phải tưới 1 lần).
Ngắt hoa
Hoa ra nhiều quá cũng không phải là tốt, hoa sẽ hút chất dinh dưỡng của cây, quá nhiều hoa, hoa sẽ không to đẹp mà sẽ bé, quắt, chính vì cậy cần chọn bông đẹp nhất để giữ, những bông quá nhỏ, xấu nên tỉa, ngắt bớt để nuôi hoa chính. Không nên giữ quá nhiều hoa trên một cây.
Tỉa cành, ngắt lá khô
Sau mỗi đợt đông rét, sương muối, cây mẫu đơn sẽ có nhiều lá và cành khô, nên cắt bỏ hết những cành khô, héo, tỉa sạch những lá khô, lá vàng. Đề phòng những cành lá khô này rơi xuống gốc sẽ giữ nước, làm cây bị úng, hỏng gốc, rễ, những cành lá khô dễ gây bệnh cho cây nên cần tỉa thường xuyên.
Lê Xuân
Tin tức khác
