1. Nguồn nước
- Nguồn nước nuôi rất quan trọng đối với cá biển, có thể nuôi cá với bằng nước biển tự nhiên và nhân tạo đều được. Trong nước biển tự nhiên có nhiều vi sinh vật khoáng chất tự nhiên mà nước biển nhân tạo không có được. Hiên nay tại Sài Gòn, đại đa số các tiệm cá cảnh đều bán nước biển nhân tạo. Cách nhận biết nước biển nhân tạo là độ mặn nằm trong khoảng 20 phần ngàn, và khi nuôi được 3 - 4 tháng thì nền đáy hồ cá đóng những lớp đen (dùng tỷ trọng kế để đo độ mặn). Khi nuôi cá bằng nước biển nhận tạo thì xuất hiện rêu màu xanh rất nhiều.
- Nước biển khi mua về trước tiên bạn phải để lắng những chất dơ có trong nước đồng thời phải cắm máy lọc liên tục ít nhất trong 5 ngày để lọc sạch nước đồng thời tạo thời gian cho vi sinh phát triển.
- Lưu ý: không nên thả cá vào bể nước mới việc này không tốt cho cá đồng thời dễ làm cá mắc các bệnh nấm thủy mi.
2. Hệ thống lọc
- Đây là một điều hết sức quan trọng sau nguồn nước nó quyết định tới 90% sự sống của cá biển.
- Có hai hệ thống lọc thường dùng cho cá biển đó là lọc tràn và lọc đáy (tức khoan một lỗ dưới đáy hồ hoặc bên hông hồ cá).
- Hệ Thống lọc tràn: Thường được đặt trong hồ cá ưu điểm là gọn đơn giản thích hợp cho những hồ nhỏ khuyết điểm là lọc không sạch những chất cạn dơ dưới đáy hồ làm mất thẩm mỹ khi trang trí hồ cá. Mặt khác là có thể đưa ra ngoài hồ một lượng chất thải của cá, rêu. Không tốn thêm 1 máy bơm nữa làm nhiệm vụ bơm nước ra khỏi hồ rồi dẫn vào bể lọc đáy.
- Hệ thống lọc đáy: Ưu điểm của hệ thống này là lọc sạch cặn dưới đáy hồ không làm mất thẩm mỹ việc trang trí hồ cá vì không thấy hộp lọc.Khuyết điểm là tốn kém mất nhiều công sức nhưng bù lại khi làm hệ thống lọc này tỷ lệ cá khỏe mạnh cao ít bệnh (mình đang dùng hệ thống lọc này và gần một năm nay không phải thay nước mà chỉ thay bông lọc và châm thêm nước thôi rất tiếc mình không biết cách post hình len để mọi người tham khảo hệ thống lọc cũng như hồ cá của mình).
3. Cách để hồ cá theo phong thủy
- Hồ cá biển khác với hồ nước ngọt vì cá biển chúng ta nuôi hầu như được bắt ở các rạng san hô cũng như ở dưới độ sâu nơi có nhiệt độ nước thường ở mức dưới 24 - 27 độ C là tốt nhất cho cá biển sống và phát triển mạnh khỏe.Vì vậy khi đặt hồ cá biển nên chọn nơi thoáng mát tránh ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp vào hồ vì như thế sẽ làm gia tăng nhiệt độ nước cũng như kích thích rêu trong hồ mọc nhanh hơn điều này làm mất thẩm mỹ của hồ cá.
- Theo phong thủy thường hồ cá nên đặt hướng Bắc và hướng Đông Nam là tốt nhất. Nhưng cũng phải tùy thuộc vào mạng của gia chủ thuộc Hành nào (Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ) mà đặc vào hướng có hành đó thì tốt cho gia chủ hơn. Hướng tốt nhất cho một bể cá là Bắc hoặc Đông Nam. Hướng Bắc thuộc cung Quan Lộc, tượng trưng cho sự may mắn, tài lộc. Đông Nam thuộc cung Phú Quý, tượng trưng cho sự giàu có. Cá là tài nguyên của nước. Vì thế, đặt bể theo hai hướng này sẽ làm cho tài nguyên sinh sôi, nảy nở. Gia chủ nhờ vậy cũng gặp nhiều may mắn.
- Nếu đặt bể cá theo hướng Bắc, bạn nên chọn cá có màu ánh kim .Vì hướng Bắc thuộc hành Thủy. Theo ngũ hành tương sinh tương khắc thì Kim sinh Thủy.
- Nếu bạn đặt bể cá ở hướng Đông Nam thuộc hành Mộc thì nên thả cá có màu đỏ, hồng, cam … Những màu này thuộc hành Hỏa, Mộc sinh Hỏa sẽ đem lại thịnh vượng cho gia đình. Nếu bạn làm kinh doanh , tốt nhất đặt bể cá ở hướng Đông Nam nên thả tám con cá màu đỏ và một con màu đen. Vì theo quan niệm của người phương Đông, số 8 tượng trưng cho sự mạnh mẽ. Ngoài ra, thả cá theo nguyên tắc này, bạn còn đạt được sự hài hòa âm dương (màu đen là âm, màu đỏ là dương).
4.Cách chọn cá biển
- Theo quan niệm của nhiều người cứ mua cá về thả lung tung xong tự nhiên thấy hồ cá mình bị mất cá hoặc cá chết nhiều, cá bị rách vây, say sát nhiều lý do rất đơn giản đó là do chúng cắn nhau và hiện tượng cá lớn ăn cá bé.Vì vậy trước khi mua cá về thả nên nhờ người bán cá tư vấn những loài cá có thể sống hòa đồng với nhau.
- Theo mình nếu hồ cá bạn có nuôi san hô và hải quỳ thì không nên nuôi những cá có hô bướm biển mỏ dài vì loài này rất hảo món san hô và hải quỳ.
5. Thức ăn cho cá biển
- Artemia: là loại trứng nghĩ, được sử dụng làm thức ăn cho các loài ấu trùng tôm cá nước mặn. Việc chuẩn bị ấp artemia rất phức tạp, tốn công. Thời gian ấp khoảng 24 - 37 tiếng thì artemia sẻ nở ra.
- Bo Bo: thường được gọi là trứng nước, thường xuất hiện ở vùng ngập nước bẩn, chuyên được lấy làm thức ăn cho ấu trùng tôm cá nước ngọt. Nhược điểm cùa bobo là khi cho vào nước mặn thị nó sẻ chết lắng xuống đáy, làm dơ nước hồ
- Thức ăn viên nổi(pellet feed): có rất nhiều trên thị trường cá cảnh, nên sử dụng loại thức ăn này.
- Theo kinh nghiệm riêng của mình thì nên cho cá ăn hai ngày một lần là tốt nhất và mỗi lần ăn nên kiểm soát lượng đồ ăn cho vào đừng cho nhiều quá dễ làm dơ nước và gây bệnh cho cá vì đồ ăn dư lắng xuống đáy hồ dễ tạo điều kiện cho vi nấm phát triển.
- Tép tươi: cũng là loại thức ăn được vớt ngoài thiên nhiên. Tép có nhiều kích cỡ phù hợp làm thức ăn cho cá ở nhiều độ tuổi. Ngoài chất dinh dưỡng, vỏ tép có chứa nhiều carotene giúp cá lên màu. Để giữ tép sống lâu chúng ta cần phải xục khí mạnh.Tép tươi cũng là loại thức ăn ít mầm bệnh.
- Cá chép: là loại thức ăn phổ biến và tương đối rẻ tiền so với cá hoang và tép. Tuy nhiên, cá chép thường mang mầm bệnh và có thể truyền cho cá của bạn. Mầm bệnh mà cá chép thường lây truyền là bệnh đốm trắng hay trùng quả dưa (Itch - Ichthyophthirius multifiliis). Nên rửa sạch cá mồi trước khi cho cá ăn. Nếu kỹ lưỡng, chúng ta nên nuôi cá chép mồi trong hồ riêng có bỏ chút muối để sát trùng, theo dõi cá mồi trong vài ngày và chữa bệnh cho chúng nếu thấy cần thiết.
6. Sử dụng thuốc vi sinh làm sạch hồ cá cảnh biển
Thường thì chúng ta sử dụng loại vi sinh phân hủy đáy, làm sạch nước cực mạnh cho cá cảnh như AQUARIUM CLEAR. Hồ cá biển không nên dùng các loại hóa chất để cắt tảo, rêu sẻ gây hại đến san hô, hải quỳ và cá.
7. Các thiết bị cần thiết cho hồ cá cảnh biển
- Hệ thống chiếu sáng: 2 bóng đèn xanh và hồng.
- Máy protein skimmer.
- Máy làm lạnh nước ( nếu nuôi san hô mềm).
- Hộp lọc đáy.
- Máy bơm 2 cái.
- Máy tạo sóng./.
II. Các bước chuẩn bị cho bể nuôi cá cảnh biển
Trước hết là hồ cá làm bằng vật liệu thuỷ tinh là phổ biến nhất, hồ và phụ kiện không được dùng loại có kim loại tiếp xúc với trực tiếp với nước, nước mặn có tác dụng ăn mòn rất mạnh sẽ làm hỏng thiết bị và bất cứ muối kim loại nào trong nước cũng đều gây độc hại cho cá.
Kích thước hồ cá biển có tính cách quyết định đến thành bại hơn là cá nước ngọt, vì cá nước ngọt có thể chống lại những thay đổi khác nhau trong môi trường nước khi mùa khô hay mùa mưa đến và đi mang đến những thay đổi về thành phần các chất hay PH…Cá biển thì không cần thích nghi như vậy, bởi vì biển cả là một môi trường bền vững nhất hành tinh này, vì vậy nên giảm tối đa những thay đổi về môi trường nước của hồ cá biển. Hồ càng lớn càng tốt, mặt tiếp xúc với không khí phải thoáng rộng, hồ cá nhỏ nhất nên có dung tích tối thiểu là 160 lít, nhưng càng lớn thì sẽ càng tốn nhiều tiền.
1. Nước nuôi cá biển
- Có thể dùng nước biển thiên nhiên hay nước biển nhân tạo.
- Nước thiên nhiên gồm đầy đủ các loại vi khoáng vi lượng bổ ích nhưng có nguy cơ ô nhiểm trừ khi được lấy xa bờ và được vận chuyển bằng các phương tiện vận chuyển thuần khiết.
- Nước biển nhân tạo được pha từ muối nhân tạo và nước tinh khiết, muối nhân tạo được pha chế chuyên nghiệp gồm muối và đầy đủ các loại khoáng chất cần thiết và được đóng gói có nhãn hiệu, sẽ hoàn toàn phù hợp để nuôi cá biển nhưng phải tuân thủ theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Khi pha chế nên pha hết bịch để đảm bảo các chất khoáng vi lượng được phân phối đều, sau khi pha chế phải đựng trong hồ kiếng hoặc can nhựa thoáng khí và điều chỉnh chính xác bằng tỉ trong kế hoặc máy đo độ mặn điện tử ở nhiệt độ hiện tại. Tỉ trọng của nước nuôi cá biển thường khoảng từ 1.020 - 1.025.
2. Hệ thống nuôi cá biển
- Có hai phương pháp nuôi cá biển là hệ thống nuôi tự nhiên và hệ thống điều dưởng.
- Hệ thống tự nhiên lọc bằng cách nuôi san hô sống, bọt biển và cây trồng hoặc rong rêu để lọc nước, không cần bất cứ thiết bị nào trong hồ cá ngoại trừ vòi bơm oxy. Phương pháp này phải cấy vi khuẩn hoá đạn trên mặt đá và thành hồ cá.
- Hệ thống điều dưỡng sử dụng tối đa các phương tiện cơ khí và hoá học nhằm đạt được kết quả tối đa bằng máy lọc cực mạnh không để chút cặn bả nào dưới đáy hồ. Khử trùng toàn bộ các thiết bị và sỏi đá trước khi đặt vào hồ, sỏi đá đặt dưới đáy hồ nên ít hoặc bố trí hợp lý để tránh thức ăn dư thừa áăng đọng gây ô nhiểm nước.
- Phương pháp thứ nhất cần sự hiểu biết về các phương tiện sinh học, phương pháp thứ hai cần các thiết bị hiện đại, tuỳ theo điều kiện mà ta chọn lựa. May mắn thay một phương án bù trừ giữa hay hệ thống trên có thể thực hiện được mà không cần nhiều phương tiện kỹ thuật và tốn kém gọi là phương pháp bán tự nhiên.
- Phương pháp bán tự nhiên chủ yếu nhờ vào phương pháp lọc dưới sỏi có lẽ được dùng nhiều nhất trong ngành nuôi cá cảnh biển. Phương pháp này cần một lớp sỏi dá làm tầng đáy dày tối thiểu 7,5 Cm được đặt trong đáy hồ bên trên một tấm vĩ nhựa nhằm tạo khoảng trống bên dưới cho luồng nước di chuyển. tầng dáy gồm 3 lớp được phân chia như sau: lớp dưới cùng là vỏ sò ốc nghiền nát, lớp thứ hai là san hô vụn nát, lớp thứ ba là một lớp mỏng cát silica nằm trên cùng. Máy lọc được đặt sao cho dòng nước chảy tuần hoàn từ trên xuống dưới xuyên qua lớp sỏi rồi đi vào máy lọc.
- Đá và san hô trang trí được rửa sạch trước khi sử dụng. Một phương pháp rửa sạch là nấu lên kế đến là nhiều gian đoạn nhúng trong nước ngọt rồ đem phơi nắng dưới ánh mặt trời, có thể dùng mũi để thẩm định chất lượng.
3. Lắp đặt các trang thiết bị vào hồ cá
- Đầu tiên đặt tấm vỉ nhựa vào hồ, khoét lổ để đưa ống dẫn nước vào máy lọc, cho vào hồ lớp vỏ sò nghiền nát kế đến là lớp san hô chết rồi đến lớp cát mỏng. Sau đó là đá và san hô chết để trang trí và lam nơi trú ẩn cho cá, gắn máy lọc. Các vòi bơm không khí là không cần thiết trừ mục đích để trang trí vì bọt khí sinh ra từ máy lọc cũng đũ cung cấp khôn gkhí cho cá thở.
- Cho nước vào hồ từ từ trảnh dòng nước làm xáo trộn thứ tự các vật liệu, có thể đặt vào hồ một xô nhựa nhỏ rồi bơm nước vào sao cho nước chảy đầy xô rồi tràn ra ngoài sẽ ít gây ảnh hưởng đến các vật liệu nền và trang trí.
- Cũng như hồ cá nước ngọt, hồ cá biển khi được đổ đầy nước cũng phải bật máy lọc chờ một thời gian cho lắng động và ổn định, các vi khuẩn có lợi phát triển. Vì không có dấu hiệu rõ rệt sự phát triển hoàn tất nên ta cần phải đo đạt. Dùng máy đo PH, gấy quì hay dung dịch tesh kiểm tra PH cân bằng khoảng 8,3 là đủ.
- Bình thường thời gian chờ đợi kéo dài khoảng 5 tuần (còn gọi là chu kỳ Nitrogen) Việc sử dụng máy lọc sinh học đúng cách sẽ tạo ra các vi khuẩn có lợi triệt tiêu chất độc amoniac nitrat. Nếu không hai chất dộc này sẽ tăng nhanh và cá trong hồ sẽ chết vào tuần thứ 3 hoặc tuần thứ 4. Dù rằng sau khi kiểm tra tỉ trọng muối và PH thì hồ cá vẫn chưa sẳn sàng tiếp nhận cá biển trừ khi phải thực hiện một cuộc kiểm tra khác quan trọng hơn đó là thử nitrat, đấy là dấu hiệu của chứng cứ amoniac và các hợp chất đạm khác xuất hiện. Nồng độ nitrat ban đầu sẽ cao nhưng từ từ sẽ hạ xuống khi lớp lọc đáy sinh học phát triển.
- Một cách rút ngắn thời gian chờ đợi của phương pháp này là cấy lớp cát từ đáy sinh học của hột hồ cá khác đã hoạt động lâu rồi vào đáy hồ nuôi cá, đôi khi người ta thả loại cá năng động như cá rô biển nhằm thúc đẩy nhanh quá trình này. Khi mức nitrat giảm xuống và cân bằng ở mực thấp nhất hồ cá có thể được coi như sẳn sàng cho việc thả cá.
4. Quản lý nước nuôi
Trong thời gian lâu dài lớp vi khuẩn của máy lọc thải ra sẽ biến thành nitrat va amoniac trở lại, do đó một phương pháp duy trì môi trường nước trong sạch ít độc tố cũng như cặn bã là thay nước hồ cá thường xuyên từng phần khoảng 25% mỗi lần thay, chu kỳ thay khoảng 1 - 2 tuần. Điều quan trọng là phải thay nước cùng chất lượng và nhiệt độ như nước đã loại đi. Trước khi kết thúc quá trình thay nước là việc kiểm tra các thông số môi trường cho phù hợp.
Trong hồ cá biển, sự thất thoát nước do bốc hơi phải được bù đắp bằng nước ngọt lọc sẳn chứ không phải nước muối, vì muối không bị thất thoát do quá trình bay hơi./.
Minh Đức ST
Tin tức khác
