Dư Hữu Đức
.jpg)
Trồng một cây Bonsai trong chậu cạn hoàn toàn khác với việc trồng cây trong đất. Tại sao Bonsai trồng trong chậu cạn có ít đất mà ở bên Nhật đã có những cây Bonsai sống trên 100 năm? Vậy đòi hỏi loại đất gì trong chậu cạn để giúp cho cây phát triển tốt trong cả một thời gian dài.
Đây là điều cần đặt ra cho những ai mới bước vào nghề trồng Bonsai. Những nghệ nhân nhà vườn chuyên nghiệp trồng bonsai đều biết cách tự pha trộn vào đất những thành phần cần thiết và giữ bí mật, nhất định không công khai chỉ dẫn phương pháp và dùng loại đất, loại phân gì để trồng được cây Bonsai. Ta không thể dùng những loại đất có sẵn trong vườn hoặc ngoài ruộng đồng tự nhiên để trồng Bonsai, chúng ta cũng không thể tìm ra một loại đất lý tưởng nào sẵn có để trồng bonsai tươi tốt như ý được. Nhật Bản là nơi đầu tiên đã giới thiệu Bonsai ra thế giới. Hội chợ Thế giới Bonsai họp tại Paris năm 1878, người Nhật đã đặc chế loại đất dành cho Bonsai và được bán rộng rãi trên thị trường. Ở nước ta trong ngành hoa kiểng có nhiều loại đất sinh học, xuất xứ từ Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc và được bán với giá rất cao. Hiện nay một số Công ty Việt Nam đã sản xuất ra loại đất sinh học, là loại đất sạch làm từ nhiều nguồn vật liệu khác nhau. Qua công đoạn ủ cho hoai hoặc khử độc pH và muối, cấy vi sinh và bổ sung thêm chất dinh dưỡng cần thiết cho cây. Hiện nay ở Việt Nam sản xuất loại đất mang nhãn hiệu Soil Spone, được nén thành viên, có loại dùng để ươm cây giống, có loại cho cây 30 40 ngày và loại cho cây lâu năm. Sau 3 năm sử dụng thì Soil Spone sẽ chuyển hóa thành phân hữu cơ. Còn những nghệ nhân nhà vườn Việt Nam có nhiều kinh nghiệm biết cách tự pha trộn đất trồng Bonsai rất tốt, nhưng họ không phổ biến truyền dạy. Một số học viên, nhà vườn mới biết trồng Bonsai, thấy cây Bonsai trồng trong chậu cạn, không biết trông bằng đất gì và mua ở đâu? Chế biến đất như thế nào?
Nhiều năm tôi phụ trách giảng dạy môn sinh vật cảnh, đồng thời đã trao đổi với những nghệ nhân nổi tiếng trồng Bonsai Việt Nam, họ cho biết đất trồng Bonsai phải hội đủ những điều kiện cần thiết sau:
Các loại đất trồng Bonsai thông thường:
Đất thịt : Còn gọi là đất đen, thích hợp với nhiều loại cây trồng, đất không nhiều màu có khả năng giữ ẩm tốt. Nếu đất thịt nhẹ phải trộn thêm đất mùn hoặc đất bùn, có thể thêm một tỷ lệ vừa phải cát sông cho đất tơi xốp.
Đất bùn: Lấy từ bùn đầm lẫy, bùn này để thành bãi để phới ải, khi phới trộn nhiều lẩn để khử axit dư thừa.
Đất sét nhẹ hay đất pha sét: Có khả năng giữ ẩm tốt nhưng chưa đủ chất bổ dưỡng để trồng Bonsai, cần trộn thêm một số phân hữu cơ hợp lý vào đất này.
Đất trộn với phân bón: Người ta lấy đất vườn hoặc đất đen trộn với phân chuồng thật hoai, phân rác mục và tro trấu đã được phơi qua nhiều đợt mưa để rửa các chất mặn và độc tố có hại cho cây. Còn phải bón phân, xịt thuốc dưỡng định kỳ thì cây Bonsai mới sống tốt, sống lâu trong chậu cạn.
* Công thức tính bằng kg:
Đất vườn hoặc đất đen = 50% 70%
Đất rác mục nát = 30% 30%
Tro trấu : 20% 00/0 = 100%- 1000%
Tỷ lệ trên được áp dụng khi bắt đầu trồng, cây đã bắt đầu phát triển bón thêm 10% phân chuồng thật hoai và bón định kỳ 2 -3 tháng có thể dùng thêm phân hóa học urê. Một muỗng café urê vào 5 lít nước cho chậu: 15 x 25cm, tưới 2 tháng/lần.
Tin tức khác
