Chim Cu Gáy – Phân loại, hình dáng, cách nuôi và chăm sóc

Chim Cu gáy, thường được gọi là chim cu là loại chim thường sống ở vùng nông thôn làng quê yên tĩnh ở nước ta, và thức ăn của chúng là lúa, đậu, mè… là những loại có rất nhiều ở miền quê.

PHÂN LOẠI CHIM CU GÁY

Cu cườm, còn gọi là cu đất, có cườm ở cổ.
Cu Ngói thân nhỏ hơn, toàn thân lông màu hung đỏ, cổ không cườm có một vạch đen quanh cổ.

Chim Cu còn có loại Cu xanh rất ít gặp vì chúng chỉ sống trong rừng nên còn gọi là cu rừng, toàn thân chúng màu xanh to bằng cu gáy.

HÌNH DÁNG CHIM CU GÁY:

Chim Cu gáy có hình dáng nhỏ chim câu, cổ có cườm, nếu cườm bao hết vòng cổ thì gọi là cườm liên hoàn, vô cùng quý hiếm. Lông có màu xám hồng ở đầu, ức và bụng, phần gián cách màu đen trên cánh có những vệt đen nhỏ.

Muốn lựa một con chim tốt phải có những đặc điểm sau:

Nhứt Huỳnh kiên: Có cườm màu vàng xuống tận vai, không ở trên lưng loại này rất quý và ít thấy.
Nhì liên giáp: Hình dáng chim giống bắp chuối, 2 đầu nhỏ, giữa phình ra rắn chắc và gọn chặt.
Tam quá khóe: Có màu đen chạy dưới khóe mắt, dài hơn khóe mắt một chút rất tốt.
Tứ chân khô: Chân chim phải vương cạnh và khô, vãy hai hàng trơn nổi mốc lên.
Ngũ liên hoàn: Cườm đông giáp hết vòng cổ.
Lục cườm rụng: Tức là có cườm lót, chim có cườm rụng là chim có gù hậu, gáy rất dai dẳng.

Ngoài ra còn có những chi tiết quan trọng cần lưu ý.

Chim có đuôi vót tức là bắp đuôi thì lớn, chót đuôi nhỏ rất tốt.
Chim có gián cánh, tức là có lông trắng ở trên cánh thật tốt.
Chim có mông trắng còn gọi là bạch để chỉ cần móng trắng trở lên dài rất quý hiếm.
Chim có mỏ đỏ là chim rất dữ chọn làm chim mồi rất hay. Khi chọn chim cần có đầu nhỏ, mỏ cong, cổ cao (cổ lãi) chân thấp, đuôi thon, cánh phủ mình, cánh chéo, lông phủ gối… thì chắc chắn đó là một con chim tốt.

GIỌNG GÁY CỦA CHIM CU

Chim cu có rất nhiều giọng gáy rất khó phân biệt điển hình là các giọng gáy sau.
Giọng trơn: Mỗi lần gáy thì có 3 tiếng đơn giản Cú cu cu
Giọng một: Cúc cu cu… cu có thân một tiếng cu ở sau nghe hay.
Giọng hai: Cúc cu cu… cu cu có thêm hai tiếng cu ở sau nghe hay hơn.
Giọng ba: Cúc cu cu… cu cu cu có thêm ba tiếng cu ở sau nghe rất hay, loại này người nuôi cu gáy rất chuộng và cố công tìm để nuôi.
Giọng cà lăm: Chim này gáy lúc này, lúc thì khác, tương đối nhất, tiếng nọ xọ tiếng kia, lắp bắp như người cà lăm nên gọi là giọng cà lăm, loại này ít ai nuôi.

Giọng gáy của chim cu có 4 âm chính:

Âm thổ:

Giọng trầm, được đánh giá là loại chim khôn nhất. Trong âm thổ có 4 âm chính là:

Thổ đồng: Âm trầm ngân vang như tiếng cồng.
Thổ bầu: Trầm mà to ồm ồm.
Thổ sầm: Trầm vang rền như tiếng sấm.
Thổ dế: Trầm và rĩ rã như tiếng dế.

Âm đồng:

tiếng gáy ngân vang có các loại sau:

Đồng pha thổ: Vang như trầm.
Đồng pha son: Âm càng lúc càng ngân vang.
Đồng pha kim: Âm càng lúc càng nhỏ nhưng càng vang xa.

Âm son:

Chim gáy có âm chuông vang xa nghe hùng tráng, oai vệ…

Son pha đồng: To mà rền vang.
Son pha kim: Lúc đầu to rền sau nhỏ dần.

Âm kim:

Tiếng gáy có giọng nhỏ và vang xa có các loại sau:

Kim pha son.
Kim pha thổ.
Kim pha đồng.

CU GÁY MỒI:

Cu mồi phải là con chim dữ được gọi là sát thủ hoặc chim phải gáy hay, có gù hậu để khi dụ được chim ngoài vào phải biết gù bận để thúc chim vào trong bẫy mới là chim mồi hay.

Thường người ta chọn chim mồi có cườm rựng, cườm liên hoàn, những chim có màu lông:

Xám trắng, còn gọi là bạch tuyết, rất dữ và sung sức.
Chim đen màu lông sậm hơn chim thường chỉ không đen. Loại này rất khó thuần dưỡng nhưng khi đã thuần hóa được rồi thì chúng rất dữ.

Người ta dùng cu cườm để bắt cu cườm, hoặc cu ngói để nhữ cu ngói và cu cườm và cu ngói không bao giờ đá nhau.

THỨC ĂN CỦA CU GÁY:

Cu gáy là loại ăn ngũ cốc rất dễ nuôi, thức ăn thường của chúng là: Lúa, đậu xanh, mè, kê, hột cải…

Chăm sóc chim:

Phải vệ sinh thường xuyên cho sạch sẽ, ăn uống đầy đủ chim cu thường bị bệnh đau mắt và tiêu chảy.

Bệnh đau mắt rất dễ hết, khi chim cạ cánh vào mắt thường xuyên sẽ hết.
Bệnh tiêu chảy thì cho uống kháng sinh liều nhỏ sẽ hết.

Tóm lại chim cu gáy rất dễ nuôi, ít tốn kém tiếng gáy của nó không sắc sảo như Họa Mi, Chích chòe nhưng có một sắc thái riêng dễ làm xao xuyến những người xa quê khi nghe tiếng cu gáy giữa trưa hè.