Trong giới sinh vật cảnh, bộ ba cây sanh cổ của ông Nguyễn Minh Hoạt (SN 1980, phường Vị Khê, Ninh Bình) đang được nhắc đến như những tác phẩm hiếm có. Nhiều người định giá bộ cây này khoảng 1 triệu USD, song chủ nhân vẫn kiên nhẫn chờ mức giá cao hơn.
Khu vườn rộng hàng nghìn mét vuông của ông Hoạt hiện sở hữu hơn 1.000 tác phẩm cây cảnh nghệ thuật. Giữa bộ sưu tập đa dạng ấy, ba cây sanh cổ đặt ngay trước cổng được xem là tâm điểm, là “báu vật” của cả khu vườn.
Cây ở vị trí trung tâm cao khoảng 3,5 m, tán rộng tới 4 m, được tạo thế “long hóa”. Hai cây bên cạnh có chiều cao hơn 3,2 m, mang dáng trực cổ điển, tạo nên tổng thể cân xứng và uy nghi.
Theo ông Hoạt, cả ba cây đều là giống sanh Nam Điền – dòng sanh nổi tiếng trong giới chơi cây cảnh. Mỗi cây có tuổi đời gần 100 năm, được ông đưa về từ năm 2019.
Dấu ấn thời gian in hằn rõ trên thân cây, những mảng mốc trắng loang lổ, lớp vỏ xù xì bạc màu, càng già càng chun nhăn, đùn nổi từng lớp. Những vết cắt tạo dáng xưa kia đã liền sẹo, hầu như không còn dấu tích.
 |
| Trong bộ ba tác phẩm, cây trung tâm nổi bật với chiều cao 3,5 m, tán rộng 4 m, được nghệ nhân tạo thế long hóa. Ảnh: Vietnamnet. |
 |
 |
| Hai cây phía ngoài cao khoảng 3,2m được tạo dáng trực hóa. Ảnh: Vietnamnet. |
Sau khi mua về, ông Hoạt trồng cây trực tiếp dưới đất trong nhiều năm để giúp thân, rễ phát triển khỏe, thuận lợi cho việc uốn nắn theo ý tưởng nghệ thuật. Chỉ mới 4 tháng trở lại đây, cây mới được chuyển lên chậu, khi đã đạt độ hoàn thiện trên 80%.
“Cây sanh thích nước nên ngày nào tôi cũng phải tưới. Xung quanh rễ có đặt túi cát để giữ ẩm và hạn chế nước văng ra ngoài. Giai đoạn đầu đưa lên chậu, việc chăm sóc càng phải kỹ lưỡng để cây ổn định”, ông Hoạt cho biết.
Mỗi tác phẩm không chỉ gây ấn tượng ở kích thước, mà còn ở dáng thế và thần thái riêng biệt. Từng đường uốn, từng tán lá đều thể hiện sự kiên nhẫn, khéo léo và tâm huyết bền bỉ của người làm cây.
 |
| Sức hút của bộ ba sanh cổ không chỉ ở tuổi đời gần trăm năm mà còn ở kích thước ấn tượng và dáng thế được tạo tác tinh xảo. Ảnh: Vietnamnet. |
Bộ ba sanh cổ từng được khách trả giá 1 triệu USD, song ông Hoạt chưa đồng ý. Ông chia sẻ muốn chờ một mức giá thật sự xứng đáng với công sức và giá trị nghệ thuật của tác phẩm.
Nghệ nhân Nguyễn Công Khanh, Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh phường Vị Khê, đánh giá bộ cây này hội tụ đủ yếu tố: kích thước, tuổi đời, kỹ thuật và mỹ thuật. Trong hàng vạn cây mới có một cây quý, hiếm khi gặp bộ sanh cổ thụ vừa lớn, vừa hoàn thiện đến vậy, không chỉ ở Ninh Bình mà cả nhiều vùng khác cũng khó tìm thấy.
| Cây sanh (Ficus microcarpa) thuộc họ Dâu tằm (Moraceae), có nguồn gốc ở khu vực Đông Nam Á và Nam Trung Quốc. Đây là loài cây thân gỗ, thường xanh, có khả năng sinh trưởng mạnh mẽ, dễ thích nghi với nhiều điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng. Điểm nhận biết đặc trưng của cây sanh là hệ rễ phụ buông xuống từ thân, cành, tạo hình dáng kỳ vĩ và độc đáo. Cây có thể sống hàng trăm năm, thân dần trở nên xù xì, bạc màu, mang vẻ đẹp cổ kính hiếm có. Ở Việt Nam, sanh được trồng phổ biến từ lâu đời, vừa làm cây bóng mát, vừa là nguyên liệu tạo tác bonsai. Trong nghệ thuật sinh vật cảnh, sanh được ưa chuộng bởi dễ uốn nắn, tạo nhiều dáng thế phong phú, đồng thời mang ý nghĩa phong thủy tượng trưng cho sự trường tồn, sung túc và thịnh vượng. Chính vì vậy, nhiều cây sanh cổ thụ có giá trị nghệ thuật và kinh tế rất cao, được giới chơi cảnh săn tìm. |
